Ontwikkelen is méér dan je professionele kennis vergroten

Eerst even over Marjan Swart zelf. Deze gedreven professional heeft in haar loopbaan van alles gedaan, maar altijd stond één ding centraal: gedrag van mensen. “Waarom doen mensen wat ze doen? Die vraag stelde ik mezelf al toen ik bij de start van mijn werkzame leven op de planken stond als actrice en theatermaker.” 

Ze leerde het ambacht van het communicatievak vervolgens als redacteur, organisator en (pers)woordvoerder bij Het Nederlandse Rode Kruis. Daarna had ze verschillende leidinggevende functies bij andere organisaties. Ze combineerde haar werk vanaf 1999 met een jaarlijks mentoraat bij Van der Hilst Communicatie, het opleidings-, trainings- en begeleidingsbureau voor de communicatiebranche dat communicatieprofessionals helpt zich te ontwikkelen. “Ik wilde een directe bijdrage leveren aan de ontwikkeling van mijn vakgebied en aan de gedreven professionals die erin werken”, zegt Marjan daarover. 

Marjan werkt sinds 2012 in het kernteam van Van der Hilst, waar ze deels ontwikkel- en managementtaken heeft. De andere helft van de tijd is ze mentor, docent, (team)coach en trainer. “Wat mij in alles drijft, is dat ik mensen verder wil helpen in hun ontwikkeling. Daarbij vind ik het leuk en belangrijk om zelf met mijn poten in de klei te blijven staan, middels incompany- en individuele begeleidingsaanvragen. Dat levert een waardevolle kruisbestuiving op. De combinatie van mijn functies maakt bovendien dat het werk voor mij gevarieerd en spannend blijft.” 

1. Jullie zetten de TMA Methode in op een best unieke manier. Kun je daar iets meer over vertellen?

“We zijn een ontwikkelingsbureau en daar hoort een ontwikkelingsgerichte aanpak bij. We gebruiken TMA dus niet als hr-tool, maar als een manier om een startpunt inzichtelijk te maken. Daarmee wordt het makkelijker om iemand te helpen zich te ontwikkelen. We gebruiken standaard de 360 Graden Feedback en de Talentenanalyse. Het mooie aan TMA is dat het een doorkijkje geeft naar het competentiepastpoort. Wij werken per opleiding met competenties. Dankzij de TMA Talentenanalyse kunnen we zien wat iemand in huis heeft en hoe dit aansluit op de competenties die nodig zijn om de opleiding te volgen.”

2. Betekent dat ook dat mensen soms niet geschikt blijken voor de opleiding of training die ze willen volgen?

“Nee, want de toelatingsdrempel zijn ze al voorbij. We kijken naar talenten, competenties en drijfveren, maar natuurlijk ook naar het cv, de motivatie en de wens die iemand heeft om ergens naartoe te groeien. We doen er na de  Talentenanalyse alles aan om iemand verder te helpen met de talenten en drijfveren die diegene heeft. Ze komen bij de opleiding als groep bij elkaar en zien zo ook: geen mens is hetzelfde. We koppelen geregeld cursisten aan elkaar, als we zien dat ze van elkaar iets te leren hebben.”

3. Waarom werkt deze maatgerichte aanpak voor jullie? 

“Doordat een cursist aan het begin veel meer inzicht in zichzelf verkrijgt, kan diegene ook veel gerichter werken aan de eigen ontwikkeling. Aan de andere kant geeft die kennis de mentor ook veel meer houvast om iemand te begeleiden. Het is een verrijking aan twee kanten.” 

4. Hoe reageren jullie cursisten op jullie aanpak?

“Organisaties zijn vooraf niet altijd bekend met de TMA Methode, maar medewerkers vinden het toch bijna altijd heel prettig dat ze inzicht krijgen in hun ontwikkelpotentieel. Soms schrikken ze als ze zien dat ze niet de juiste competenties voor een functie hebben, maar ook in die situatie is de Talentenanalyse nog een mooi instrument. Misschien heeft iemand niet de makkelijk ontwikkelbare drijfveren om ergens te komen, maar wel echt een enorme motivatie. Dan moet je teruggaan naar wat je doet en vooruitkijken naar waar je naartoe wil, zodat je een nieuwe balans kunt vinden. Het is daarbij belangrijk dat je een focus kiest, want je kunt niet alles tegelijk ontwikkelen. Het mooie aan de rol van mentor is dat je iemand daarin kunt begeleiden, omdat je ziet over welke punten je het gesprek moet aangaan. Als je bij ons een opleiding volgt, is dat naast een professionele boost ook echt een traject voor persoonlijke ontwikkeling.”

5. Wat levert het traject de cursist op? 

“Bij veel cursisten smaakt het naar meer. Ze krijgen het inzicht dat ontwikkelen niet alleen inhoudt dat je je professionele kennis vergroot, maar juist ook dat je jezelf leert kennen. We doen ook aan intervisie in kleine groepjes, waarbij mensen vaak de analyse met elkaar delen en zo meer ontdekken over elkaar. Als je weet dat iemand een lage eigenwaarde heeft en minder makkelijk vertrouwen uit zichzelf haalt, snap je ook waarom iemand zich wellicht wat afhankelijker van de omgeving opstelt. Die kennis levert heel andere gesprekken op. Sommige intervisiegroepen blijven zelfs jaren contact houden; ik heb binnenkort weer een etentje met een groep waarvan ik lang geleden mentor was.”

6. En wat levert het jullie als organisatie op?

“Voor ons levert het heel tevreden klanten op die geregeld terugkomen voor een nieuwe opleiding. Onze cursisten zien het als een meerwaarde dat ze naast de kennis die ze opdoen in de opleiding ook meer leren over zichzelf. Persoon en professional zijn namelijk altijd aan elkaar gekoppeld: je laadt je professionaliteit met je persoonlijkheid. Als je dan niet weet wie je bent, houdt het snel op.”